سنگ ها

سنگ در ایران

تنوع و گستردگی منابع سنگ تزئینی در کشور و نیاز انکارناپذیر جامعه امروزی چه در زمینه ی امور عمرانی و چه در زمینه‌ی کاربردهای تزئینی ایجاب می کند که از دیدگاههای مختلف توجه بیشتری به این مقوله صورت گیرد.

سنگ به عنوان ابزار دفاع، شکار کشف ،آتش ، جانپناه، انتقال مفاهیم (کتیبه های سنگی‌) و…  نقش بسزایی در طول تاریخ بر جا گذاشته .است تعداد زیادی از بناهای باستانی نظیر تخت جمشید در ،فارس پاسارگاد در شوش آکروپلیس در یونان ، بعلبک در سوریه و بسیاری از بناهای زیبای دیگر موید این موضوع .است آثار خانههای از سنگ چیده شده در شمال ایران متعلق به ۷۰۰۰ سال پیش موجود است.

مشخصات کلی انتخاب سنگ برای مصارف ساختمانی

۱.سنگهای مورد استفاده در کارهای ساختمانی باید دارای مشخصات زیر باشند ۱ بافت سنگ باید ساختمانی سالم داشته باشد یعنی بدون ،شیار ترک و رگه های سست باشد.
۲.بدون هرگونه خلل و فرج باشد.
۳. پوسیدگی نداشته باشد.
۴.یکدست یکنواخت و همگن باشد.

۵.سنگ ساختمانی نباید آب زیاد جذب کند، لذا نباید:
الف.در آب متلاشی یا حل شود.

ب.تمام یا قسمتی از آن بیش از ۸ درصد وزن خود آب بمکد

۶.سنگ ساختمانی نباید آلوده به مواد طبیعی و مصنوعی باشد.

۷.سنگ باید شرایط فیزیکی و شیمیایی محیط را تحمل کند لذا باید:
الف .در برابر باد ،یخبندان تغییرات دما و در صورت وجود جریان آب در مقابل آن و کلیه عوامل فرسایش مقاومت کند.

ب .در برابر محیطهای شیمیایی اسیدی و قلیایی و همچنین عمل آبکافت و اکسیداسیون مقاومت
کند.
۸.مقاومت فشاری برای قطعات باربر نباید کمتر از ۱۵۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع باشد.
۹.در مقابل سایش مقاوم باشد.

نکاتی در خصوص انتخاب سنگ ساختمانی مناسب

انتخاب سنگ ساختمانی مناسب که با شرایط آب و هوایی محیط سازگاری بیشتری داشته باشد تا دوام سازه را تضمین کند نکته هائز اهمیتی است که باید از سوی خریداران آن در نظر گرفته شود.

به دلیل نبود اطلاعات کافی در خصوص سنگهای ساختمانی در بین مصرف کنندگان در این نگاره سعی شده باختصار اطلاعاتی کاربردی جهت انتخاب سنگ ساختمانی مناسب ارائه شود. خریداران سنگ های ساختمانی در اغلب موارد انتخاب خود را بر اساس شنیدههای خود از دیگران و معیارهای غلط انجام میدهند،در صورتی یک انتخاب درست میتوان ماندگاری، زیبایی و دوام سازه را افزایش داده و هزینه های تعمیرات و بازسازی در آینده را کاهش داد. اولین نکته ای که در خرید سنگهای ساختمانی باید به آن توجه کرد این است که سنگ یک ماده طبیعی است و از دل زمین استخراج میشود پس بنابراین نباید توقع این را داشت که مانند نئوپان ، سرامیک، موزاییک و … با یک محصول یکدست و بدون تغییر در بافت و رنگ و طرح که مصنوع دست
انسان هستند مواجه باشیم.

سنگ زیبایی نهفته در دل طبیعت را در خود دارد و کسی که سنگ را به عنوان یک محصول طبیعی انتخاب میکند باید بازی رنگ و طرح آن را نیز بپذیرد.
با توجه به نکته ای که در بالا به آن اشاره شد حال با در نظر گرفتن موارد زیر میتوان سنگ مناسب را انتخاب کرد.
اگر قصد خرید سنگ برای ساختمان خود را دارید با توجه به فضایی از ساختمان که قصد نصب سنگ در آن را دارید باید نوع آن را انتخاب کنید به طور معمول فضاها به چند دسته زیر تقسیم میشوند:

نما خارجی
نمای داخلی کف پله و پاگرد
کف فرش فضاهای داخلی مسکونی

کف فرش فضاهای داخلی تجاری و اداری
درپوش دیوارهای ،محوطه حیاط و جان پناه بام
کف فرش بام و پیاده رو
سرویس بهداشتی
سنگ روی کابینت و اپن

 دسته بندی سنگهای موجود در بازار:

تراورتن
گرانیت
مرمریت
چینی
لایم استون

ترا انیکس
سند استون

اونیکس

 نمای خارجی:
سنگهای تراورتن ، گرانیت از جمله سنگهای مناسب برای نمای خارجی ساختمان میباشند. تراورتن ها مقاومت خوبی در برابر سرما ، گرما، اشعه UVانور خورشید و رطوبت، نسبت به سایر انواع سنگها دارند.

البته اکثر گرانیت ها نیز دارای این خصوصیات هستند اما بعضا رطوبت هوا ممکن است است سبب اکسید شدن کانی های آهن موجود سنگ شده و در بعضی از انواع تیرع آنها نور خورشید موجب از دست رفتن رنگ طبیعی سنگ شود.

گرانیت
سنگ گرانیت یا سنگ خارا از انجماد یک مایع مذاب غنی از سیلیس حاصل شده است. به طوری که سیلیس موجود در این مذاب آن قدر بوده که پس از مصرف جهت ساخت سایر کانی ها با اکسیژن
ترکیب شده و کانی کوارتز را بوجود آورده است و به فراوانی در زمینه سنگ قابل مشاهده است. در صنعت سنگهای نما و تزئینی فقط آن دسته از گرانیت ها که فاقد آثار التراسیون بوده و پدیده های تکتونیکی و بویژه میکروتکتونیک را تحمل نکرده باشند، بعلاوه از نظر رنگ باب بازار باشند ، مطرح هستند . گرچه برش و سایش گرانیتها بسیار مشکل و پرهزینه تر از سنگهای آهکی است و فقط دیسکها و سنگ سابهای ویژهای قادر به برش و سایش این گونه سنگها هستند.
سنگ گرانیت در مقایسه با سایر سنگ ها از استحکام و طول عمر بالاتری برخوردارند؛که به دلیل سختی بیش از حد، امکان اجرا و تولید بسیار از مصنوعات و احجام با این نوع سنگ مقدور نیست.

مرمریت
سنگ مرمریت به خاطر تنوع ،رنگ ،زیبایی استحکام و مقاومت در برابر آتش و فرسایش ، سنگی با ارزش به شمار میرود . ایرانیان و یونانیان باستان در بناها و مجسمه های خود از این سنگ استفاده های فراوانی می بردند. هنرمند ایتالیایی میکل آنژ مرمریت ایتالیا (کارارا) را در مجسمه
های فراوانی به کار برد. در مقایسه با تراورتن سنگ مرمریت به دلیل برخورداری از سختی بیشتر و تخلخل کمتر برای دگرگونه مرمری شده استفاده در کف و پله کاربرد بیشتری دارد سنگهای چینی در ایران شامل سنگ آهک های و کاملا باز بلورین می باشند. سنگهای مذکور عمدتا در نوار دگرگونه محور -سنندج- سیرجان گسترش داشته و بیشترین تمرکز آنها در نی ریز قروه، ازنا خاوری الیگودرز و جنوب استان کرمان است.مناطق دارای پتانسیل سنگ چینی در ایران، مناطقی است که سنگهای دگرگونه پرکامبرین پالئوزویک گسترش دارد که در این میان محور -سنندج کهنوج بیشترین پتانسیل ذخایر سنگ چینی کشور را در بردارد لذا استانهای ،لرستان فارس، کرمان، اصفهان در درجه اول اهمیت و استان های کرمانشاه، کردستان آذربایجان غربی خراسان رضوی اراک و همدان در درجه دوم قرار میگیرد ذخایر سنگ چینی از بالاترین میزان ذخیره قطعی بعد از گرانیت و مرمریت در ایران را برخوردار هستند.

تراورتن
این سنگ که بالغ بر ۱۰ درصد از کل ذخایر سنگ تزئینی کشور را به خود اختصاص داده است، از جمله سنگهای آهکی متبلور است که در اثر تبخیر آب بی کربنات کلسیم در چشمه های آب گرم تشکیل می شود. سنگ تراورتن متخلخل ولی دارای مقاومت خوبی اسـت و بـه رنـگ های متفاوتی یافت میشود که برخی از آنها به دلیل کیفیت بالای رنگ ، منحصر به فرد بودن و سایر مشخصات فیزیکی و بصری،طرفداران بسیاری در داخل و نیز در خارج از کشور دارد. به طور حتم شناخت انواع این سنگ که به نوعی بومی کشور ما نیز محسوب می شود ، می تواند ما را در انتخاب مصالح مناسب یاری رساند.